Τι ορίζεται ως κέτωση;
Κέτωση είναι μια φυσιολογική μεταβολική διαδικασία του οργανισμού
σε συνθήκες έλλειψης υδατανθράκων.
Συμβαίνει, είτε όταν η πρόσληψη υδατανθράκων είναι πολύ χαμηλή
ή όταν δεν έχετε φάει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σε μία τέτοια κατάσταση ο οργανισμός στερείται την κύρια πηγή παραγωγής ενέργειας
(γλυκόζη- υδατάνθρακες) με αποτέλεσμα να χρησιμοποιήσει για ενέργεια
μόρια που ονομάζονται κετόνες και παράγονται κατά το μεταβολισμό των λιπιδίων.
Έτσι πολλά μέρη του σώματός, άρα και ένα μεγάλο μέρος του εγκεφάλου
καίνε κετόνες για ενέργεια αντί για υδατάνθρακες.
Πώς λειτουργεί και πότε χρησιμοποιείται η κετογονική διατροφή;
Το 1920 η κετογονική διατροφή ξεκίνησε να μελετάται και χρησιμοποιήθηκε στην ιατρική
για την βέλτιστη αντιμετώπιση των περιστατικών επιληψίας.
Κάποιες δεκαετίες αργότερα άρχισε όμως να χρησιμοποιείται
και για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Σκοπός της κετογονικής δίαιτας είναι η χρήση των λιπιδίων
σαν κύριο καύσιμο για τον οργανισμό αντί της γλυκόζης,
γι’ αυτό έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπίδια (περίπου 60%) και πολύ χαμηλή,
όπως προαναφέρθηκε, σε υδατάνθρακες (λιγότερο από 50γρ. ημερησίως).
Τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα;
Ο εγκέφαλος μας χρειάζεται τουλάχιστον περίπου 120 γραμμάρια γλυκόζης ημερησίως.
Στο σώμα μας υπάρχει αποθηκευμένη γλυκόζη
με μορφή γλυκογόνου στο ήπαρ & στους μύες.
Κατά τη διάρκεια νηστείας ή όταν καταναλώνεται πολύ μικρή ποσότητα υδατανθράκων,
το σώμα χρησιμοποιεί την αποθηκευμένη γλυκόζη από το ήπαρ και
διασπά γλυκογόνο από τους μύες προσωρινά ώστε να παράξει ενέργεια.
Αν συνεχιστεί για 3-4 ημέρες, τότε η αποθηκευμένη γλυκόζη εξαντλείται πλήρως
& το σώμα αρχίζει να χρησιμοποιεί λίπος ως κύριο καύσιμο.
Υπάρχουν διάφορα είδη κετογονικής δίαιτας,
ανάλογα με την αναλογία λίπους προς πρωτεΐνη και υδατάνθρακα,
η οποία κυμαίνεται από 2:1 έως 4:1.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για κάθε γραμμάριο πρωτεΐνης και υδατάνθρακα
πρέπει να δίνονται 2, 3 ή 4 γραμμάρια λίπους.
Τρόφιμα που επιτρέπονται σε ελάχιστες ποσότητες είναι:
Φρούτα
Όσπρια
Ζυμαρικά, ρύζι, πατάτα
Γαλακτοκομικά
Τρόφιμα που επιτρέπονται:
Ελαιόλαδο, ξηροί καρποί & τα βούτυρά τους,
Aβοκάντο
Βούτυρο
Κρέας & Ψάρι (ειδικά τα λιπαρά ψάρια)
Λαχανικά
Σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο
Τσάι, καφές
Μπαχαρικά
Ποια είναι τα οφέλη μίας κετογονικής δίαιτας;
Ορισμένα φαίνεται να είναι:
Ευεργετικά αποτελέσματα για τη θεραπεία της επιληψίας και
των επιληπτικών επεισοδίων, ιδιαίτερα σε παιδιά.
Θετικά αποτελέσματα σχετικά με τη θεραπεία νευρολογικών παθήσεων,
όπως η νόσος Alzheimer και η νόσος Parkinson.
Μεγάλη μείωση στο βάρος κατά τους πρώτους 3 έως 6 μήνες.
Ωστόσο το σώμα και ο εγκέφαλος χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν
στη διαδικασία της κέτωσης και έτσι εμφανίζονται ορισμένες παρενέργειες:
•Πονοκέφαλος
•Κούραση
•Αυξημένη πείνα
•Κακή ποιότητα ύπνου
•Ναυτία
•Μειωμένη σωματική απόδοση
•Δυσάρεστη αναπνοή
•Μυϊκές κράμπες
•Προβλήματα στην πέψη
•Δυσκοιλιότητα
•Αυξημένος καρδιακός ρυθμός
•Πέτρες στα νεφρά
Είναι κατάλληλη για να ακολουθηθεί αποκλειστικά για τη μείωση του βάρους;
Αρκετές μελέτες δείχνουν θετικά αποτελέσματα στην απώλεια βάρους
σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα.
Όμως δεν έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έγκυρες μελέτες
ώστε να καταλήξουμε εάν η κετογονική δίαιτα
είναι αποτελεσματική μακροπρόθεσμα στη διατήρηση αυτής της απώλειας.
Σε κάθε τέτοια περίπτωση, η εφαρμογή μιας τέτοιας δίαιτας πρέπει να γίνεται
υπό την καθοδήγηση και τη στενή παρακολούθηση διαιτολόγου & γιατρού,
καθώς οι παρενέργειες είναι πολύ σημαντικές.
Αξίζει, λοιπόν, να εμφανίσετε τις παραπάνω παρενέργειες
ακολουθώντας ένα τόσο απαιτητικό πρόγραμμα διατροφής όπου
διαφέρει πολύ από τον παρών τρόπο διατροφής σας,
ενώ εύκολα θα μπορούσατε να ακολουθήσετε ένα πλάνο βασισμένο στη μεσογειακή διατροφή,
η οποία αποδεδειγμένα βοηθάει στην απώλεια βάρους και διατήρησής της μακροπρόθεσμα
και ταυτόχρονα προλαμβάνονται αρκετά νοσήματα;
Σκοπός σας δεν θα πρέπει να είναι μόνο η απώλεια βάρους,
αλλά και η ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών συνηθειών
βάση διεθνών συστάσεων.
Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με μία ισορροπημένη διατροφή,
που περιέχει ποικιλία τροφίμων, όπως είναι η μεσογειακή!
Ακολουθήστε ένα εξατομικευμένο ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής, που σας ταιριάζει, βελτιώστε τις διατροφικές σας συνήθειες, μειώστε το βάρος σας και
διατηρήστε το συνολικό αποτέλεσμα!
Αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος!
Βιβλιογραφία:
Goday, A., Bellido, D., Sajoux, I., Crujeiras, A. B., Burguera, B., García-Luna, P. P., Oleaga, A., Moreno,
B. and Casanueva, F. F. (2016) ‘Short-term safety, tolerability and efficacy of a very low-calorie-ketogenic
diet interventional weight loss program versus hypocaloric diet in patients with type 2 diabetes mellitus’,
Nutrition & diabetes. Nutr Diabetes, 6(9), p. e230. doi: 10.1038/NUTD.2016.36.
Iacovides, S. and Meiring, R. M. (2018) ‘The effect of a ketogenic diet versus a high-carbohydrate, low-
fat diet on sleep, cognition, thyroid function, and cardiovascular health independent of weight loss: study
protocol for a randomized controlled trial’, Trials. Trials, 19(1). doi: 10.1186/S13063-018-2462-5.
Martín-Moraleda, E., Delisle, C., Collado-Mateo, D. and Aznar, S. (2019) ‘[Weight loss and body
composition changes through ketogenic diet and physical activity: a methodological and systematic
review]’, Nutricion hospitalaria. Nutr Hosp, 36(5), pp. 1196–1204. doi: 10.20960/NH.02604.
Muscogiuri, G., Barrea, L., Laudisio, D., Pugliese, G., Salzano, C., Savastano, S. and Colao, A. (2019)
‘The management of very low-calorie ketogenic diet in obesity outpatient clinic: a practical guide’, Journal
of translational medicine. J Transl Med, 17(1). doi: 10.1186/S12967-019-2104-Z.
O’Neill, B. and Raggi, P. (2020) ‘The ketogenic diet: Pros and cons’, Atherosclerosis. Atherosclerosis,
292, pp. 119–126. doi: 10.1016/J.ATHEROSCLEROSIS.2019.11.021.
Ειρήνη Ζουρίδη
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος στο Gymnasium
Απόφοιτη τμήματος Διατροφής & Διαιτολογίας ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ
Εξειδίκευση στην Παιδιατρική Διατροφή , MSc in University of Plymouth
IG : @healthygoals__byeirini
